नवी दिल्ली:
बुलंदशहरशी संबंधित एका प्रकरणात अलाहाबाद उच्च न्यायालयाने 17 वर्षांनंतर 19 वर्षांपूर्वी ट्रक अपघातात 75 टक्क्यांपर्यंत अपंग झालेल्या दोन वर्षांच्या मुलीच्या याचिकेच्या बाजूने निकाल दिला आहे. तिच्या नुकसानभरपाईची रक्कम 22 लाख रुपये विमा कंपनीला देण्याचे निर्देश दिले आहेत. उच्च न्यायालयाने, अपीलकर्त्या मुलीने दाखल केलेले अपील अंशतः स्वीकारताना, दावा न्यायाधिकरणाच्या निर्णयात बदल केला आणि दावा न्यायाधिकरणाने दिलेली भरपाई रु. 1,08,875 वरून 23,69,971 रुपये केली. न्यायमूर्ती विपिन चंद्र दीक्षित यांनी हा आदेश बुलंदशहरमधील मुलगी कुमारी चिनू हिने तिच्या आईच्या वतीने पालक म्हणून दाखल केलेल्या अपीलवर (फर्स्ट अपील फ्रॉम ऑर्डर) दिला आहे.
खटल्यानुसार, अपघाताची ही घटना 22 ऑगस्ट 2005 रोजी घडली, जेव्हा अपीलकर्ता तिच्या आई-वडिलांसोबत आग्रा ते बुलंदशहर या मार्गावर मारुती कारमधून जात असताना ट्रकची समोरासमोर धडक झाली. या अपघातात दोन वर्षांची मुलगी 75 टक्के अपंग झाली. पीडित कुटुंबाने बुलंदशहरच्या मोटार अपघात दावा न्यायाधिकरणात दावा दाखल केला होता, परंतु मोटार अपघात दावा न्यायाधिकरणाच्या अतिरिक्त जिल्हा न्यायाधीशांच्या न्यायालयाने दोन्ही वाहनांची चूक लक्षात घेऊन त्यांना 2 लाख 17 हजार 715 रुपयांची नुकसान भरपाई देण्याचे आदेश दिले. मुलगी दिली होती.
अल्पवयीन मुलीने आई रुबी यांच्यामार्फत हा दावा केला होता. 8 ऑगस्ट 2007 रोजी दिलेल्या निकालात, न्यायाधिकरण न्यायालयाने अपघातानंतर झालेल्या दुखापतींसाठी दावेदार-अपीलकर्त्याला 6% व्याजासह 1,08,875 रुपये भरपाई देण्याचे आदेश दिले होते. या आदेशाविरोधात मुलीच्या वतीने अलाहाबाद उच्च न्यायालयात नुकसान भरपाईची रक्कम वाढवण्यासाठी अपील दाखल करण्यात आले होते.
अपीलकर्त्याचे वकील एस.डी. ओझा म्हणाले की दावा न्यायाधिकरणाने दोन्ही चालकांना अंशदायी निष्काळजीपणासाठी दोषी धरून नुकसान भरपाई निश्चित करण्यात चूक केली आहे. निष्काळजीपणामुळे ही घटना घडली नसून ट्रकचालकाची चूक असल्याचे सांगण्यात आले. अपिलात उच्च न्यायालयाने मुलीचे अपघातामुळे झालेले ७५ टक्के अपंगत्व, तिच्या सहकाऱ्याचे शुल्क, भविष्यातील उत्पन्न, लग्नाचा खर्च इत्यादी बाबी लक्षात घेऊन नुकसानभरपाईची रक्कम वाढवली असून ओरिएंटल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेडने २३ रुपये भरपाई दिली आहे. मुलीला 69 हजार 971 रुपये देण्याचे निर्देश दिले.
या अपघातानंतर १०० टक्के अपंगत्व आल्याने मुलीच्या लग्नाची शक्यताही उद्ध्वस्त झाल्याचे उच्च न्यायालयाने म्हटले आहे. ही भरपाई ओरिएंटल इन्शुरन्स कंपनीने मुलीला द्यावी, ज्या ट्रकचा अपघात झाला त्याचा विमा ओरिएंटल इन्शुरन्स कंपनीने काढला होता. सर्व पक्षकारांचा युक्तिवाद ऐकल्यानंतर उच्च न्यायालयाने १७ वर्षे जुन्या याचिकेवर निर्णय देताना अपीलकर्त्याला २२ लाख रुपयांची भरपाई म्हणजेच १,०८,८७५ रुपयांवरून २३,६९,९७१ रुपये करण्याचे निर्देश दिले. उच्च न्यायालयाने म्हटले की, अपीलकर्त्याच्या 100% अपंगत्वामुळे, ती त्या वेळी अल्पवयीन होती, त्यामुळे तिच्या वैवाहिक जीवनात मोठी हानी झाली होती आणि ती निराश आणि नैराश्यात होती.
उच्च न्यायालयाने, विवाहाच्या संभाव्य नुकसानासाठी 3 लाख रुपयांची भरपाई देण्याचे आदेश देताना म्हटले आहे की दावा न्यायाधिकरण देखील 100% अपंगत्वामुळे दावेदार-अपीलकर्त्याच्या विवाहाच्या संभाव्यतेचे लक्षणीय नुकसान झाले आहे. अपीलकर्त्याला निराशा, निराशा, त्रास आणि गैरसोयींचा सामना करावा लागला परंतु दावेदार-अपीलकर्त्याला त्याच्या खात्यात काहीही दिले गेले नाही.
उच्च न्यायालयाने म्हटले की दावा न्यायाधिकरणाने अपंगत्व प्रमाणपत्रावर अवलंबून राहून कमाई क्षमतेतील 75% नुकसान स्वीकारण्यात चूक केली जे दावेदाराच्या 75% अपंगत्वाची पुष्टी करत होते, तर दावा न्यायाधिकरणासमोर दावा दावेदाराने सादर केलेल्या पुराव्यानुसार होता. , अपीलकर्ता 100% मर्यादेपर्यंत कायमचा अक्षम झाला आहे. उत्पन्नाचे नुकसान 100% स्वीकारले जाते.
हायकोर्टाने पुढे सांगितले की, अपीलकर्त्याला वेदना आणि त्रासासाठी 30,000 रुपयांचाही हक्क आहे. मोटार अपघात दावा न्यायाधिकरणानेही त्याला या शीर्षकाखाली केवळ ५ हजार रुपये देण्याची चूक केली असल्याचे न्यायालयाने म्हटले आहे. तथापि, त्याच्या आईने मोटार अपघात दावा न्यायाधिकरणासमोर न्यायाधिकरण न्यायालयात दावा याचिका दाखल करून 36,05,000 रुपयांच्या नुकसानभरपाईचा दावा केला होता.
न्यायाधिकरणाने 8 ऑगस्ट 2007 च्या आपल्या आदेशात अपघातासाठी दोन्ही चालकांना जबाबदार धरले आणि म्हटले की दावेदार ज्या व्हॅनमध्ये प्रवास करत होता त्या व्हॅनच्या चालकाकडे वैध परवाना नव्हता. एकूण नुकसान भरपाई रुपये 2,17,715 निश्चित करण्यात आली होती, तथापि, 50% वजा केल्यावर, ट्रकच्या विमा कंपनीला 1,08,875 रुपयांची रक्कम देण्यात आली. या निर्णयाला दावेदार-अपीलकर्त्याने उच्च न्यायालयात आव्हान दिले. न्यायालयाने असे मानले की MACT द्वारे 50% कपात चुकीच्या पद्धतीने केली गेली.
कोर्टाने प्रतिवादी क्रमांक दोन ओरिएंटल इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेडला निवाडा झाल्याच्या तारखेपासून दोन महिन्यांच्या आत दावेदार-अपीलकर्त्याला वाढीव रक्कम व्याजासह भरण्याचे निर्देश दिले. असे करण्यात अयशस्वी झाल्यास, प्रतिवादी विमा कंपनी वाढीव रकमेवर 10% दराने व्याज देण्यास जबाबदार असेल.
मुख्य:संपादक:शाहाबाज शेख
